Cevap :
Cevap:
Kip Ekleri Nelerdir?
Haber kipleri geçmiş, şimdiki, gelecek ve geniş zaman olmak üzere dörde ayrılır. Cümle içerisindeki her eylem bu dört zamandan birini bildirir. Geçmiş Zaman Kipi: Geçmiş zaman kipleri kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. Bunlar Görülen ve Bilinen Geçmiş Zaman olmaktadır.
Örnekler İle Kip Ekleri Konu Anlatımı
1- Duyulan Geçmiş Zaman: Duyulan geçmiş zaman -miş -mış -müş - muş ekleri ile oluşur.
- Benim haberim olmadan dün onunla görüşmüş.
- Ahmet dolaptaki bütün kurabiyelerin yemiş.
2- Görülen geçmiş zaman -di -dı ekleri ile oluşmaktadır.
- Almış olduğumuz sandalye üç gün sonra kırıldı.
- Ahmet dün gece eve çok geç geldi.
Şimdiki Zaman Kipi: Eylemin o anlık zaman dilimi içerisinde yapıldığını bildiren kiplerdir.
Örnekler:
- Babam odanın kapısını boyuyor.
- Kardeşim mutfakta yemek yapıyor.
Not: Eylemin sonuna getirilmiş olan -yor eki kimi zaman geniş zaman kipinde de kullanılabilmektedir.
Örnek:
- Anneme her gün mesaj yolluyorum.
- Ayşe her ay hiç üşenmeden kitaplarının tozunu alıyor.
Gelecek Zaman Kipi: Eylemin gelecek zaman dilimi içerisinde gerçekleşeceğini bildiren kipler olmaktadır.
Örnekler:
- Bunun hesabını ona soracağım.
- Bu yaz Muğla'ya tatil yapacağız.
- Müfettiş bir hafta sonra gelecek.
Geniş Zaman Kipi: Eylemin genel bir zaman dilimi içerisinde yapıldığını bildirmekte olan kiplerdir.
Örnekler:
- O annemi her hafta mutlaka telefonla arar.
- Ne yapılması gerektiğini o benden daha iyi bilir.
- Leylekler sonbahar gelince sıcak bölgelere göç eder.
Dilek Kipleri: Dilek kipleri eylemin yapısına göre dört farklı gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
1- Gereklilik Kipi: Bir mecburiyet bildiren kiplerdir. -meli - malı ekleri ile çekimlenir.
Örnekler:
- Buraya daha sık aralıklarla gelmelisin.
- Gireceğin sınavdan başarı elde etmek istiyorsan daha çok çalışmalısın.
2- İstek Kipi: Diğer adı dilek kipidir. -e -a - -eyim - ayım ekleri ile çekimlenir.
Örnekler:
- Müsaade et de artık seni her gün göreyim.
- Ben de sana çay ısmarlayayım.
3- A Emir Kipi: Ek almadan oluşmaktadır.
Örnekler:
- Çok sabırlı ol.
- Biraz daha hızlı ol.
- Hızlı bir şekilde gel.
4- Şart Kipi: Bu kipin diğer adı koşul kipidir. Dilek ve şart cümlelerinde kullanılır.
Örnekler:
- Kış bitse de artık yazlık giysilerimizi dolaptan çıkarsak. / Dilek cümlesi
- Tam Vaktinde gelirsen bahçede oturabiliriz. / Şart cümlesi.
Açıklama: