Aşağıda, cumhuriyete kadar uygulanan Osmanlı hukuk sistemiyle ilgili bir metin verilmiştir. Metinden hareketle soruları cevaplayınız. Her devletin bir hukuk sistemi vardır. Osmanlı Devleti de dinî kuralları esas alan ve "şer’i hukuk" diye bilinen bir hukuk sistemi geliştirmişti. Çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti'nde her millet kendi dinî inanışlarına göre muamele görüyordu. Dinî kurallara göre çözülemeyen hususlarda ise yöneticiler tarafından oluşturulan "örfi hukuk" kuralları geçerliydi. Osmanlı Devleti’nin güçlü olduğu dönemlerde bazı devletlere tanıdığı kapitülasyonlar hukuk sistemine de zarar vermişti. Kapitülasyon verilen devletlerin vatandaşları, Osmanlı ülkesinde bulunsalar dahi Osmanlı kanunlarına tabi olmuyorlardı. Bu kişiler suç işleseler dahi devlet onları yargılayamıyordu. Bu hem devletin hem de yargının bağımsızlığı açısından önemli bir sorundu. Bunun yanında bazı azınlıklar, kapitülasyon verilen devletlerin vatandaşlığına geçerek hukuk denetiminden kurtulmaya çalışıyorlardı. Osmanlı yöneticileri, hukuk sistemindeki sorunları çözebilmek için Tanzimat Dönemi’nden itibaren çeşitli çalışmalar yaptılar. Avrupa hukuk sisteminden yararlanmaya çalıştılar. Birçok kanun Avrupa dillerinden Türkçeye tercüme edilerek uygulanmaya başlandı. Yeni kanunlara göre hüküm verecek yeni mahkemeler kuruldu. Ancak bunlar yapılırken eski kanunların ve mahkemelerin yaşamasına izin verildi. Bunun sonucunda hukuk sisteminde, eski ve yeni karmaşasından kaynaklanan ikilik ortaya çıktı. Batı tarzında yapılan düzenlemelere rağmen hukuk sistemi birçok açıdan eşit değildi. Örneğin kadınlara yeterince hak tanınmıyordu. Kadınlar devlet memuru olamıyor ve siyasal haklardan yararlanamıyorlardı. Evlenme, boşanma, miras gibi aile hukukunu ilgilendiren konularda, kadınlarla erkekler arasında eşitlik söz konusu dahi değildi. 1. Osmanlı Devleti’nde farklı hukuk kuralları oluşmasının nedenleri nelerdir? 2. Sizce Osmanlıların, hâkimiyetleri altındaki milletlere dinlerine göre muamelede bulunmasının gerekçesi ne olabilir? 3. Osmanlı hukuk sisteminde kadınlar hangi haklardan mahrumdur?
